واژگانی برای فرهنگ

وقتی یک فرهنگ، واژگانی برای مفاهیم مشخص دارد، بدان معناست که آن‌ها را می‌شناخته است.

برای مثال، واژۀ «فولاد/پولاد»، یعنی ایرانیان فرآوری آهن با ذغال را می‌شناخته‌اند و با آن می‌توانستند به فلزی محکم‌تر از آهن دست یابند.

اما زمانی که به واژه‌های هم‌معنا با آهن در دیگر فرهنگ‌ها می‌نگریم، درمی‌یابیم که این واژگان در آن زبان‌ها ریشه ندارد.

نادرشاه افشار

سال‌هاست که فرهنگ و تاریخ ایران و کسانی چون هوخشتره، کوروش، داریوش، اردشیر بابکان، شاه‌اسماعیل صفوی، نادرشاه افشار و آغامحمدخان قاجار و... مورد هجمه و تمسخر روشنفکران و چپ‌های فکری بوده‌اند.
از نظر ایشان، اتهام هوخشتره داشتن نام مسخره (به معنای شاه خوب) و حمله به کشور همسایه، کوروش یهودی بودن و حمله به بابِل همراه با کشتار مردم، داریوش سرکوب وحشیانۀ شورشیان داخلی، اردشیر بابکان رفتار وحشیانه با شاه اشکانی و برپایی حکومت دینی و ایجاد جامعۀ طبقاتی، شاه‌اسماعیل صفوی کشتار مخالفان مذهبی و احیای دوبارۀ ایران، نادرشاه افشار بدرفتاری با مردم و حمله به دهلی و غارت هند، آغامحمدخان قاجار گسترش دوبارۀ مرزهای ایران و عدم انعطاف در شئون مربوط به ادارۀ مملکت و... می‌باشد.

تات و آلاچیق‌نشین

از هزاران سال پیش تا همین قرن گذشته، زبان محلی آذربایجان شامل آذری و پهلوی و ریشه‌های ایرانی آن بود. حتی پس از حملۀ مغول نیز، زبان این منطقه بر پایه اسناد تغییری نکرد. اما گروهی از ترکان در جمعیت‌های اندک و در بیرون برخی شهرهای آن منطقه مستقر شدند که به قول دکتر یحیی ذکاء تبریزی، آلاچیق‌نشین نامیده می‌شدند.

در لغات الترک کاشغری نیز واژۀ تات به معنای شهرنشین آمده است. یعنی اکثریت بومی تات یا همان غیرترک‌زبان ساکن شهرها و نیز اقلیت ترک‌زبان ساکن حومۀ شهرها در آن معرفی شده است.

داریوش شکست خورد و دموکراسی پیروز شد

بارها و طی این سال‌ها، عنوان «مذهبی‌های غربزده و غربزده‌های مذهبی» را طرح کرده‌ایم. یعنی گروهی از مذهبی‌ها و گروهی از غربزده‌ها شامل این تعریف شده و در یک طیف خاص قرار می‌گیرند.

گروه نخست، عده‌ای از ملتزمین به دین و مذهب که ناخودآگاه شیفتۀ برساخت‌های دروغین غربی از جمله یونان باستان و برهوت بودن ایران باستان و شروع تاریخ ایران از هخامنشیان و موضوع ۲۵۰۰ سال ستمشاهی و... هستند.

و همچنین، غربزده‌هایی که نمی‌دانند قبله کدام طرف است، اما اصرار دارند که حتما نام بچۀ اولشان محمد باشد و یا اینکه تا استخاره نگیرند، سفر نمی‌روند و در حالی که آمریکا را مدینۀ فاضله می‌دانند، اما هر طوری شده باید برای سفر حج ثبت‌نام کنند.

ریشه‌های پهلویِ گویش گیلکی

دکتر پرویز خانلری دربارهٔ گیلکی چنین آورده است:

گیلکی مشتمل بر دو گویش متمایز در دو ناحیهٔ غربی و شرقی است (بیه‌پس و بیه‌پیش).

یکی گویش رایج در رشت، بندر انزلی، لشت‌نشا، صومعه‌سرا و کوچصفهان، دیگری نیز گویشی که در لاهیجان، لنگرود، رودسر و... متداول است. اما به هنگام تحقیق، گویش رایج در رشت، معیار بررسی و پژوهش زبان گیلکی است.(تاریخ زبان فارسی جلد ۲ ص۲۲)