استاد رکنالدین همایونفرخ
مستعربان و شیفتگان ادب عرب، پیوسته سخن از این مقوله راندهاند که ادب فارسی و شعر فارسی، دنبالهرو ادب و شعر عرب بوده است و ایرانیان پیش از تسلط عرب و آشنایی با زبان عربی، نه شعر داشتهاند و نه نثر!
ساموئل هانتینگتون
با هر شاخصی، جمعیت آمریکا به شدت حامی زبان انگلیسی هستند. در سال ١٩٩٠ چهار محقق در بررسی دقیق دیدگاههای عموم، به این نتیجه رسیدند که «برای تودۀ مردم، زبان انگلیسی نشانۀ مهمی از هویت ملی است».
عدۀ زیادی از دانشمندان و شرقشناسان برای یافتن منشاء افغانها تلاش کردهاند و نظریات متفاوتی را نوشتهاند که به جز دو مورد، بیشتر آنها از زبان عوام بوده و به افسانه میماند تا واقعیت.
ما در اینجا تنها دو مورد را که مستند است، خواهیم آورد و از دیگر نظریات خواهیم گذشت.
برخی ریشهٔ واژه تومان را «ترکی/مغولی» دانستهاند. بر پایهٔ متون باستانی، این واژه ریشهٔ هندواروپایی دارد که به صورت وامواژه به زبانهای آلتایی وارد شده است.
این واژه نخستین بار در زبان تخاری (یکی از زبانهای کهن هندواروپایی در نزدیکی چین) به کار رفته است. تومان در تخاری کهن با ضبط «تمان» و در تخاری متأخر به شکل «تومانه» به معنای دههزار به کار رفته است.