-
ایرانیان در نگاه تلمود
شنبه 16 اردیبهشت‌ماه سال 1402 16:36
ایرانیان در قدیم، در نظر یهودیان مردمانی عفیف و محجوب محسوب می‌شدند و روحانیان یهودی آن‌ها را به عنوان نماد حیا به شاگردان خود معرفی می‌کردند. در تلمود آمده: «من به سه دلیل ایرانیان را دوست دارم، ایشان در سه امر باحیا هستند. در خوردن، در قضای حاجت، در آن کار دیگر». همچنین در تلمود آمده که مردان ایرانی در موقع آن کار...
-
شهر دایره‌ای بغداد
شنبه 16 اردیبهشت‌ماه سال 1402 16:26
بغداد در پهلوی، به معنی خداداد است. پایتخت ساسانیان، شهر تیسفون در نزدیکی بغداد کنونی بود. عراق امروزی، پیش از ساسانیان هم از مراکز تمدنی ایران محسوب می‌شد، که ویرانه‌های شهر هترا در شمال عراق نیز نمونه‌ای از گستردگی مرزهای جغرافیایی و تمدنی ایران در دوره‌های گذشته است. در آن زمان، بغداد نام منطقهٔ کوچکی در نزدیکی...
-
غرب و ایران
جمعه 15 اردیبهشت‌ماه سال 1402 21:13
مهرداد ایران‌مهر به نظر، دیگر تاکنون اگر هم به برخی ثابت نشده بود، اکنون ثابت شده است که دیدگاه غرب نسبت به ایران چیست. طی همین مدت اخیر از جنبش مهسا، شاهد مواضع صریح و روشنی در قبال جمهوری اسلامی بودیم، که در زیر به چند نمونه از آن اشاره می‌کنیم: -جوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا در خصوص تجمع‌کنندگان پشت درب...
-
کج دار و مریز
پنج‌شنبه 14 اردیبهشت‌ماه سال 1402 20:57
یارب تو جمال آن مه مهرانگیز آراسته‌ای به سُنبل عنبربیز پس حکم همی کنی که در وی منگر این حکم چنان بُود که کج دار و مریز خیام
-
جامعه‌شناسی عوام
پنج‌شنبه 14 اردیبهشت‌ماه سال 1402 17:07
مهرداد ایران‌مهر عوام هیچگاه در یک جامعه از بین نمی‌روند و آمارشان هرگز به صفر نخواهد رسید. مفهوم واژه عوام خیلی عام است، اما می‌توان گروهی اقلیت را که تقریبا هیچ تفکری در حوزه اجتماعی از خود ندارند، به عنوان جمعیت عوام محض در نظر گرفت. اما در هر طیفی و با سطحی سیال و در نظر گرفتن حوزه‌های مختلف، باید حدود ۷۰ تا ۸۰...
-
اقلیت و اکثریت
پنج‌شنبه 14 اردیبهشت‌ماه سال 1402 16:42
"در کشوری که مردم آن، ملت شده باشند، اقلیت و اکثریتی وجود ندارد. هر اقلیت و اکثریتی، امری اعتباری است، نه وجودی. چنان که می‌گوییم، اکثریت موافق یا مخالف فلان سیاست یا برنامه، اما نمی‌توان گفت اقلیتی مسیحی یا یهودی (یا قومی)، زیرا آنان عزل نظر از دیانت (و زادگاه) خود، شهروندان کشور (ایرانی) به شمار می‌آیند."...
-
حرام سیاسی چیست؟
دوشنبه 11 اردیبهشت‌ماه سال 1402 00:38
انگار جمهوری اسلامی تعهد داده که علاوه بر تمام اشتباهات دنباله‌دارش، هر یک دهه در میان، یک خطای جدید نیز مرتکب شود. نسل امروز و دهه هشتادی‌ها طبیعتا دهه پرمساله ۶۰ و گشت‌های کمیته و ثارالله را به چشم ندیده‌اند. به جز آزار مردم در خیابان‌ها، ایشان دائم و به بهانه‌های مختلف، به صورت سرزده و بدون هیچگونه مجوز قانونی و به...
-
آمایش سرزمین یا بومی‌گزینی؟
یکشنبه 10 اردیبهشت‌ماه سال 1402 11:50
مهرداد ایران‌مهر متاسفانه هنوز هم جوّ عوام‌زدگی و حرمت نهادن بر رصد اوضاع تا افق نوک دماغ، با درصد بالا و نگران‌کننده‌ای بر بخش قابل‌توجهی از اوضاع اجتماعی و جامعه ایرانی حاکم است. راحت‌طلبی، منفعت‌جویی و ترجیح منافع شخص بر جمع، از نمودهای این رفتار تخریب‌کننده است که علم جامعه‌شناسی سرفصل‌هایی متعدد برای پرداختن به...
-
تُنگ سلجوقی
جمعه 8 اردیبهشت‌ماه سال 1402 22:17
تُنگ شیشه‌ای، دوره سلجوقی گنجینه دیوید، کپنهاگ
-
شاه‌اسماعیل صفوی
پنج‌شنبه 7 اردیبهشت‌ماه سال 1402 13:51
نواب گیتی‌ستان و احیاگر ایران بزرگ شاه‌اسماعیل، ایران پرهرج و مرج را وحدت بخشید و ملیت ایرانیان را احیا کرد و بر وسعت دامنه اختلافاتی که میان ایران و دیگر کشورهای اسلامی وجود داشت، افزود. اختلاف و تفرقه‌ای که مذهبی‌اش خوانده‌اند، اساسا ماهیتش ملی و سیاسی بود. احساساتی که ایرانیان صدر اسلام را برانگیخت و بر آن داشت که...
-
گنبد سلطانیه
دوشنبه 4 اردیبهشت‌ماه سال 1402 18:13
این گنبد در سال ۷۰۳ قمری به دستور سلطان‌محمد خدابنده (الجایتو) ساخته شد. کار طراحی این گنبد هشت‌ضلعی هم بر عهده فضل‌الله همدانی وزیر ایلخانیان بود. این گنبد در مدت ده سال توسط معماری به نام سیدعلیشاه به همراه سه هزار کارگر برپا گردید.
-
شیخ بهایی
یکشنبه 3 اردیبهشت‌ماه سال 1402 14:43
همه شب نماز خواندن، همه روز روزه رفتن همه ساله از پی حج، سفر حجاز کردن ز مدینه تا به کعبه، سر و پا برهنه رفتن دو لب از برای لبیک، به گفته باز کردن شب جمعه‌ها نخفتن، به خدای راز گفتن ز وجود بی‌نیازش، طلب نیاز کردن به مساجد و معابد، همه اعتکاف کردن ز ملاهی و مناهی، همه احتراز کردن به حضور قلب، ذکر خفی و جلی گرفتن طلب...
-
سواد تاریخی
یکشنبه 3 اردیبهشت‌ماه سال 1402 12:37
مهرداد ایران‌مهر این روزها که بحث حجاب داغ است، حکومتی‌ها هم که البته نسبت و قرابتی با تاریخ و فرهنگ ایران ندارند، دست به دامان سنگ‌نگاره‌های تخت جمشید شده‌اند تا نشان دهند که در آن زمان هم زنان حجاب داشته‌اند. تصاویری را هم طبق معمول و بر پایه دستورالعمل‌های ماکیاول، با شیوه استفاده ابزاری بر در و دیوار اماکن مختلف...
-
فرهنگ اصیل ایرانی
شنبه 2 اردیبهشت‌ماه سال 1402 18:53
انوش راوید بسیاری شاهد حمله به فرهنگ ایرانی در برخی رسانه‌های داخل و خارج بوده‌ایم. بدگویی از فرهنگ ایرانی و بد گفتن از رفتار ایرانیان، امری شک‌برانگیز است. گویی که در همهٔ کشورها، نظم و فرهنگ نزد دیگران به خوبی در جریان است. اگر مجریان این برنامه‌ها نگاهی به بعضی مستندهای خارجی بیندازند، به خوبی متوجه خواهند شد که...
-
طهران قدیم
شنبه 2 اردیبهشت‌ماه سال 1402 18:50
طهران قدیم، حوالی سال ۱۲۹۰ خیابان لاله‌زار و مطبعه (چاپخانه) فاروس. این عکس که از تقاطع خیابان مهندس‌السلطان (بوشهری فعلی) به سمت شمال گرفته شده، خیابان لاله‌زار را کمی پس از شکل‌گیری نشان می‌دهد. ساختمان زیبای مطبعه فاروس و در مقابلش چاپخانه ناصری دیده می‌شوند. کمی دورتر نیز ساختمان سفارت اتریش واقع شده است که بعدها...
-
پیراهن درباری ساسانی
شنبه 2 اردیبهشت‌ماه سال 1402 00:40
پیراهن درباری ساسانی برگرفته از تاق بستان
-
فدرالیسم، آری یا نه!
جمعه 1 اردیبهشت‌ماه سال 1402 20:09
مهرداد ایران‌مهر ۱۲ کشور در اروپا و ۱۴ کشور در نقاط دیگر جهان، نظام پادشاهی دارند. بدینگونه ۲۶ کشور یعنی از هر حدود ۷ کشور، یکی پادشاهی است. جالب‌تر آنکه، در اروپا از هر ۴ کشور، یکی پادشاهی است و از آنجا که تمام ۱۲ کشور پادشاهی اروپا در غرب قاره قرار دارند، بنابراین از هر ۲ کشور، یکی در این بخش از قاره پادشاهی است....
-
تومان، واژه‌ای با ریشهٔ ایرانی (تُخاری)
جمعه 1 اردیبهشت‌ماه سال 1402 19:52
برخی ریشهٔ واژه تومان را «ترکی/مغولی» دانسته‌اند. اما بر پایهٔ متون باستانی، این واژه ریشهٔ ایرانی دارد که به صورت وامواژه به زبان‌های آلتایی وارد شده است. این واژه، نخستین بار در زبان تخاری (یکی از زبان‌های کهن ایرانی در نزدیکی چین) به کار رفته است. تومان در تخاری کهن با ضبط «تمان» و در تخاری متأخر به شکل «تومانه» به...
-
امید شریفی دانا
پنج‌شنبه 31 فروردین‌ماه سال 1402 12:12
مهرداد ایران‌مهر او شخصیتی فوق‌العاده برونگرا دارد. برخی ایراد می‌گیرند که جوراب‌فروش بوده است. اما بنده تکمیل می‌کنم که جوراب‌فروشی او در یک زیرپله در ضلع جنوبی میدان هفت تیر تهران بود. بنابراین نه تنها ننگ نیست، بلکه آفرین به او که در ۲۴ سالگی بار مالی خود را بر دوش پدرش نینداخته بود. و اما، سربسته بگویم که در سال...
-
مسجد شافعی کرمانشاه
پنج‌شنبه 31 فروردین‌ماه سال 1402 11:55
مسجد شافعی، کرمانشاه
-
نی‌نوازی استاد حسن کسایی
چهارشنبه 30 فروردین‌ماه سال 1402 17:09
استاد حسین علیزاده درباره استاد حسن کسایی می‌گوید: «می‌گفتیم نی‌اش خوب است که هم‌چین صدایی می‌دهد. یک کاغذی را لوله کرد گرفت لای دندان همان صدا آمد؛ گذاشت کنار، ناخن گذاشت لای دندان باز همان صدا آمد. کسایی خودش نی بود.»
-
تاریخ و سیاست
چهارشنبه 30 فروردین‌ماه سال 1402 11:24
مهرداد ایران‌مهر رضا پهلوی به تازگی در اورشلیم گفته است: "۲۵۰۰ سال پیش، کوروش بزرگ یهودیان را از اسارت رهانید...". پرسش اساسی اینست که، چنین مطلبی در کدام سند آمده است؟ البته طرفداران پهلوی معتقدند این مطلب در تورات درج شده است. اکنون برای روشن شدن بحث، باید به چند مورد اشاره کرد. نخست آنکه، تورات بخشی از...
-
گچبری ساسانی
یکشنبه 27 فروردین‌ماه سال 1402 20:05
گچبری گل اناری ساسانی کاخ تیسفون، س ده ۶ م متروپولیتن
-
دانش پزشکی در ایران ساسانی
پنج‌شنبه 24 فروردین‌ماه سال 1402 15:58
در بخش سوم کتاب پهلویِ «گزیده‌های زاتسپرم»، دربارهء بدن آدمی و تن و روان و چگونگی وظایف اندام‌های داخلی بدن مانند مغز، قلب، جگر، معده، رگ‌ها و... سخن به میان آمده است. این فصل از کتاب زاتسپرم با تاثیراتی از نجوم کهن و فلسفه و پزشکی در هم آمیخته، و از نظر در بر داشتن مطالبی از دانش پزشکی دورهء ساسانی که نمونهء آن در...
-
توموکو شیمویاما، مورخ ژاپنی
چهارشنبه 23 فروردین‌ماه سال 1402 11:35
چندی پیش برنامهٔ تلویزیونی دیدم که دو تن از استادان دانشگاه دربارهٔ مدرنیته در ایران و رشتهٔ علوم انسانی صحبت می‌کردند، که متاسفانه مشکل را در عدم درک کانت و دکارت و... می‌دانستند! در صورتی که، اصلا نیازی به درک ایشان نیست. چرا که ایرانیان حدود هزار سال پیش این مراحل را با روش خود پشت سر گذاشتند و برای احیای فرهنگی و...
-
پیشنماز و گربه
شنبه 19 فروردین‌ماه سال 1402 01:15
بنده خودم از گربه‌دوست‌های حرفه‌ای هستم. اینجا الجزایر است و ایشان پیشنماز یکی از مساجد سنی‌ها که در حال اقامه نماز هستند. چند سال پیش، برای کاری به مسجدی در یکی از شهرهای وطن رفتم. موقع نماز بود و منتظر ماندم. گربه بیخبری از کنار محراب گذشت و دنبال راه خروج می‌گشت. اما نمازگزاران شیعه، انگار که یکی از لشگریان شمر و...
-
سهراب، پهلوانی میان زمین و هوا
شنبه 19 فروردین‌ماه سال 1402 01:02
مهرداد ایران‌مهر برگرفته از: شاهنامه فردوسی سهراب چون پدرش رستم که چون به بالای هشت رسید خورش ده مرد می‌خورد، او نیز در ده سالگی یلی بی‌همال شد. اما چون هنوز نوجوان بود و آموزش بزرگان ندیده بود، حتی با مادرش گستاخی می‌کرد. پس روزی نزد مادر از پدر پرسید: چو ده ساله شد زان زمین کس نبود که یارست با او نبرد آزمود بر مادر...
-
وزیر با حرف مخفف کیو
سه‌شنبه 15 فروردین‌ماه سال 1402 15:37
بهمن انصاری مهره وزیر (شطرنج) در سانسکریت مانتری نام دارد که همان معادل فارسی وزیر است. مانتری در ایران ساسانی، فرزین (شکل پارسی‌میانه وزیر) نامیده می‌شد. با ورود شطرنج به اروپا، نام بسیاری از مهره‌ها از پارسی وام گرفته شد. این مهره هم فرز (کوتاه‌شدهٔ فرزین) نامیده شد. اما به مرور و در قرون وسطی با رخنه کردن...
-
شکست توپال‌پاشا از نادرشاه
دوشنبه 14 فروردین‌ماه سال 1402 15:31
در سده هجدهم، بخش‌هایی از قفقاز امروزی در اشغال ارتش عثمانی بود. نادرشاه طی نامه‌ای از پادشاه عثمانی خواست خاک ایران را ترک کند، قبل از آنکه او را به خشم آورد. پادشاه عثمانی پاسخ نامه را با شعر فارسی داد: چو خواهی قشونم نظاره کنی سحرگه نظر بر ستاره کنی اگر آل عثمان حیاتم دهد ز جنگ فرنگی نجاتم دهد چنان بکوبم به گرز...
-
آتش دل
شنبه 5 فروردین‌ماه سال 1402 20:34
جلال تاج اصفهانی آرامگاه حافظ دل در آتش غم رُخت تا که خانه کرد دیده سیل خون به دامنم بس روانه کرد آفتاب عمر من فرو رفت و ماهم از افق چرا سر برون نکرد هیچ صبحدم نشد فلک، چون شفق ز خون دل مرا لاله‌گون نکرد ز روی مَهت جانا پرده برگشا در آسمان مه را منفعل نما به ماه رویت سوگند که دل به مهرت پایبند، به طره‌ات جان پیوند قسم...
