نوشتار ایرانی
فرهنگ و تاریخ اجتماعی ایرانیان
نوشتار ایرانی
فرهنگ و تاریخ اجتماعی ایرانیانفرگشت پستانداران
پستاندارریختان در دورهٔ تریاس پدیدار شدند؛ توانایی‌های بویایی بالای آن‌ها، به همراه مغزی بزرگ، به آن‌ها کمک کرد تا در شب و به دور از خطر شاه‌خزنده‌های مهاجم، به شکار بپردازند.
زندگی در شب می‌توانسته عاملی مؤثر در تشکیل ویژگی‌هایی در پستانداران همچون خونگرمی و مو باشد. در این شرایط و فعالیت در تاریکی، طبیعتا نیازی به تکامل رنگدانه‌هایی که در روشنایی روز و به جهت کنش‌های زیستی به کار می‌آیند، نبوده است.
فرگشت پستانداران دارای مراحل گوناگونی، از نخستین پدیدار شدن نیاکان هم‌کمان آن‌ها در دوره کربونیفر پسین بوده است. دو گروهی از هم‌کمان‌ها که به پستانداران امروزین ختم شدند شامل گُوه‌ای‌دندان‌ها و دَدکمان‌ها هستند.
در کهن‌ترین اشکال خود، پستانداران آغازین به صورت پیش‌دَدانی تخم‌گذار بودند. تا دوره تریاس میانی، تعداد زیادی از گونه‌های دَدکمان شکلی همچون پستانداران امروزین داشتند. خط فرگشتی که به پستانداران امروزین می‌رسد، در ژوراسیک جدا شد. دَدکمان‌های این دوره شامل درایولستس بودند که رابطهٔ نزدیکتری با جفت‌داران و کیسه‌داران داشتند تا تک‌سوراخیان.
بعدها، خطوط فرگشتی هو-دَدان و پس-دَدان از هم جدا شد. هو-دَدان ارتباط نزدیکی با جفت‌داران دارند، در حالی که پس-ددان به کیسه‌داران نزدیک‌تر هستند. از آنجا که قدیمی‌ترین هو-دَد شناخته شده، ژورامایا، در ۱۶۰ میلیون سال پیش زندگی می‌کرد، به احتمال زیاد جدا شدن هو-دَدان و پس-دَدان در همان دوران رخ داده است.
پس از آنکه رویداد انقراض کرتاسه-پالئوژن باعث ناپدید شدن دایناسورهای غیرپرنده شد، چندین گروه پستانداران، جفت‌داران، و کیسه‌داران در دوره پالئوژن و نئوژن به شکل‌ها جدید و کنام‌های زیستی مختلفی تقسیم شدند و تا پایان نئوژن، همهٔ راسته‌های کنونی آن‌ها نمایان شد.
پستانداران، تنها هم‌کمانان زنده هستند. خط فرگشتی هم‌کمان‌ها در دورهٔ کربونیفر پسین، میان ۳۲۰ تا ۳۱۵ میلیون سال پیش، از خط خزنده‌چهرگان جدا شد. خزنده‌چهره‌های امروزین را پرندگان و خزندگان و همهٔ دیگر جانورانی تشکیل می‌دهند که به ایشان نزدیک‌تر هستند تا پستانداران. این اما شامل خزندگان پستاندارشکل نمی‌شود که رابطهٔ نزدیکتری با پستانداران دارند.
در طی دورهٔ پرمین، هم‌کمانان شامل گوشتخواران حاکم بر زمین و چندین گیاه‌خوار مهم بود. در دورهٔ تریاس، اما گروهی از خزنده‌چهره‌ها و شاه‌خزندگان، به مهره‌داران اصلی حاکم تبدیل شدند. در پایانِ میانه‌زیستی، پس از آنکه دایناسورهای دَدپا جای رایی‌خزندگان را به عنوان گوشتخواران حاکم گرفتند، پستانداران به کنام‌های زیستی خود پراکنده شدند. برای نمونه، بعضی آبزی شدند، برخی به پرواز در آمدند، و برخی حتی به تغذیه از دایناسورهای کوچک پرداختند.
بیشتر شواهد موجود از فرگشت پستانداران، شامل سنگواره‌ها می‌شود. برای سالیان متوالی، سنگوارهٔ پستاندارهای میانه‌زیستی و نیاکان نزدیکشان بسیار نادر و شکننده بودند. اما در میانه دههٔ ۱۹۹۰، شواهد مهم جدیدی، به ویژه در چین، به دست آمد. روش به نسبت جدید فیلوژنتیک مولکولی نیز به درک بهتر فرگشت این جانوران با تخمین زمان جداشدن‌های فرگشتی اصلی در گونه‌های امروزین کمک کرده است.
اگرچه وجود غده‌های شیری، خصیصهٔ مهمی از پستانداران امروزین می‌باشد، اما دربارهٔ فرگشت شیردهی اطلاعات کمی در دست است. چرا که بافت‌های نرم پستان در سنگواره‌ها موجود نیستند. بنابراین بیشتر پژوهش‌ها دربارهٔ فرگشت پستانداران، بر محور شکل دندان‌ها بوده است، اجزایی که سخت‌ترین بخش‌های بدن چهاراندامان به شمار می‌روند.
دیگر مؤلفه‌های پژوهشی، شامل بررسی فرگشت استخوان میانی گوش، پاهای ایستاده، کام ثانویه و استخوانی، خز، مو، و خونگرمی هستند.
به صفحه تلگرام ما بپیوندید، تاربرگ تاریخ میانه:
