شهر دایره‌ای بغداد

بغداد در پهلوی، به معنی خداداد است. پایتخت ساسانیان، شهر تیسفون در نزدیکی بغداد کنونی بود.

عراق امروزی، پیش از ساسانیان هم از مراکز تمدنی ایران محسوب می‌شد، که ویرانه‌های شهر هترا در شمال عراق نیز نمونه‌ای از گستردگی مرزهای جغرافیایی و تمدنی ایران در دوره‌های گذشته است.

در آن زمان، بغداد نام منطقهٔ کوچکی در نزدیکی تیسفون بود. ایرانیان همواره ملتی بودند که از خود سازندگی و تمدن به یادگار می‌گذاشتند. شهر دایره‌ای بغداد به سبک ساسانی و عمدتا از انتقال آجرهای هفت‌شهر تیسفون ساخته شد.

بغداد نامی است که در زمان ساسانیان به آن منطقه نهاده شد. نام بغداد از دو بخش بغ+داد به معنای خداداد ساخته شده است.

این واژه در اوستا به ریخت بغوداته و به همان معنا در بخش‌هایی از آن و از جمله وندیداد آمده است. از ترکیب واژگان پارسی باستان «بَگَ» (خدا) و داتَ (معلوم) نیز کلمه «بگدات(د)» حاصل می‌شود.

همچنین در پارسی میانه، این واژه به شکل بَغ‌دات و باز به همان معنا آمده، که نام‌های دیگری نیز با همین شکل ساخته شده‌اند مانند خداداد، مهرداد و تیرداد. چنانکه به پادشاهان چین نیز بغ-پور و به شکل معرب آن فغفور می‌گفته‌اند.

نام‌های دو مکان بجستان و با احتیاط بیستون (بهستان) نیز دگریدهٔ بغستان است.