نوشتار ایرانی
فرهنگ و تاریخ اجتماعی ایرانیان
نوشتار ایرانی
فرهنگ و تاریخ اجتماعی ایرانیانکشف سامانۀ تصفیه آب در بروجرد
گودبرداری ساختمان در بروجرد منجر به کشف تاسیسات آبرسانی تاریخی شد.
گودبرداری یک ساختمان در بروجرد، راز سامانۀ آبرسانی تاریخی را فاش کرد، سامانه‌ای که گفته می‌شود از ارگ تاریخی این شهر به جای مانده است.
مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری بروجرد در این رابطه گفت: کشف این سامانۀ آبرسانی در خیابان حافظ جنوبی بروجرد، به دنبال گودبرداری و پی‌کنی یک ساختمان صورت گرفته است. حجت یاراحمدی ادامه داد: در جریان این گودبرداری، آثار تأسیسات و سامانۀ آبرسانی قدیمی دیده شده که در قالب این سامانه خمره‌های سفالی برای پالایش آب و گل‌ولای استفاده شده و کار تصفیۀ آب را انجام می‌داده است.
وی با اشاره به وجود یک سامانۀ تقسیم آب هوشمندانه در این تأسیسات کشف‌شده، بیان کرد: این مجموعه از شهر قبلاً بخشی از ارگ حکومتی بوده است. یاراحمدی ادامه داد: به نظر می‌رسد این سامانۀ آبرسانی در محوطۀ باغ تعبیه شده است.
مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری بروجرد با اشاره به انجام بررسی‌های اولیه در این زمینه بیان داشت: مستندسازی کلی از آثار کشف‌شده و وضع موجود، صورت گرفته است. یاراحمدی افزود: هنوز تصمیم‌گیری انجام نگرفته که این سامانه به همین صورت باقی بماند و یا آثار تاریخی آن را بیرون آورده و به مکان حفاظت‌شدۀ دیگری منتقل گردد.
وی با اشاره به بررسی‌های کارشناسان در مورد پیشینۀ این سامانۀ آبرسانی افزود: فعلاً نمی‌توان در مورد دورۀ تاریخی این تأسیسات اعلام نظر قطعی کرد.
مدیر اداره میراث فرهنگی، صنایع‌دستی و گردشگری بروجرد یادآور شد: در حال حاضر مجموعۀ کشف‌شده توسط نیروهای یگان حفاظت و کارشناسان میراث فرهنگی تحت حفاظت و بررسی قرار دارد. بنا بر این گزارش، شهر قدیم بروجرد دارای دو لایۀ حفاظتی بوده که اولی تمام شهر را احاطه می‌کرده و دارای ۵۷ برج بوده است. داخل این محدوده که حدود ۲۸۰ هکتار وسعت داشته، یک لایۀ حفاظتی ویژه برای ارگ حکومتی نیز وجود داشته است.
محل کنونی ارگ شامل محوطۀ دژبان، تالار تختی، دبیرستان احمدیه، دبیرستان امام خمینی، اداره دارایی، مخابرات شهید قندی بوده که دروازۀ ارگ حدودا نزدیک سه‌راه شهید قندی در خیابان سعدی قرار داشته و بر همین اساس قدیمی‌های شهر هنوز به خاطر دارند که این محدوده و تقریبا انتهای خیابان سعدی را دروازۀ ارگ می‌گفتند.
بدیهی است، ورودی ارگ یا حداقل یکی از ورودی اصلی آن، در همین حدود قرار داشته است.
به هر حال، ارگ حکومتی مانند یک باغ بزرگ داخل شهر قرار داشته و از یک سامانۀ آبیاری طراحی‌شده برخوردار بوده است. در اینکار با استفاده از لوله‌های سفالی (تمپوشه یا تنپوشه)، کار انتقال آب و استفاده از ظروف سفالی بزرگ محلی برای تقسیم آب و همزمان گرفتن گل‌ولای از آب و کاهش احتمال گرفتگی در مسیر آن را تعبیه کرده‌اند.
نکتۀ قابل توجه در این موضوع، دقت نظر در بهره‌مندی از منابع آب است.
