توموکو شیمویاما، مورخ ژاپنی

چندی پیش برنامهٔ تلویزیونی دیدم که دو تن از استادان دانشگاه دربارهٔ مدرنیته در ایران و رشتهٔ علوم انسانی صحبت می‌کردند، که متاسفانه مشکل را در عدم درک کانت و دکارت و... می‌دانستند!

در صورتی که، اصلا نیازی به درک ایشان نیست. چرا که ایرانیان حدود هزار سال پیش این مراحل را با روش خود پشت سر گذاشتند و برای احیای فرهنگی و علمی و پیشرفت، تنها باید بخش تکنولوژیک علم را با تکیه بر فرهنگ و هویت و اخلاقیات خویش توسعه دهند.

ژاپنی‌ها هم کانت و دکارت را درک نکردند و نمی‌خواهد درک کنند. چون ژاپنی‌ها آدم‌های طبیعت‌گرا و ساده‌زیست و نیاکان‌دوست هستند و از بحث‌های فلسفی بیزارند. چون فرهنگ ذن و شینتویی و بودایی دارند و خود را غنی می‌دانند و از غرب تنها بخش تکنولوژی را گرفتند و حتی آن را تغییر داده و ژاپنیزه کردند و به جهان ارائه کردند. بنز آلمان را ژاپنیزه کردند و تویوتا تولید کردند.

از طرف دیگر، باید بگویم جهان از دوران مدرن عبور کرده و جای تعجب است که نخبگان و اساتید علوم انسانی ایران هنوز در عصر مدرن گیر کرده‌اند.