
طی روزهای گذشته، دو نظرسنجی چند گزینهای درباره چهارشنبه سوری در دسترس کاربران قرار گرفت. جالب است که این نظرسنجی در چند گروه مذهبی با چند ده هزار کاربر و چند گروه ملیگرا با چند صد کاربر به اشتراک گذاشته شد.
در نظرسنجی نخست،
-شمار ۱۵ درصد شرکتکنندگان مقصر را پدر و مادرانی میدانند که در شب این جشن مراقبت کافی از فرزندانشان اعمال نمیکنند.
-تفریبا ۲۲ درصد نیز از جوانان خواستهاند تا نکات ایمنی را در این شب اعم از آتشبازی و ترقهبازی رعایت کنند.
-عدد ۵۵ درصد یعنی بالاترین شمار شرکتکنندگان در نظرسنجی، گناه تلفات چهارشنبه سوری را بر گردن مذهبیهایی میدانند که با مخالفتها و فشارهای قهری چهار دهه گذشته خود باعث شدند این مراسم شاد و کهن از سبک و شیوۀ پریدن از روی آتش به ترقه و نارنجک و مواد محترقه خطرناک تبدیل شود.
-حدود ۱۶ درصد نیز، واردکنندگان مواد محترقه را گناهکار این قضیه دانستهاند.
-تعداد ۳ درصد شرکتکنندگان نیز از نیروی انتظامی خواستهاند با شادیهای مردم برخورد کند، که به قول معروف حالشان را خریداریم.
-به همین تعداد، یعنی ۳ درصد نیز نیاکانمان را مقصر دانستهاند که چرا این جشنهای خطرناک را برایمان به یادگار گذاشتهاند!
-نزدیک ۳ درصد شرکتکنندگان نیز از حکومت اسلامی خواستهاند مدارا با رسوم کهن ایرانی را کنار بگذارد.
-همچنین ۹ درصد نیز از رسانههای حکومتی خواستهاند تا همچنان با تبلیغات خود، مردم ایران را از مراسم ملی خود بر حذر دارد.
و اما در نظرسنجی دوم،
-آمار ۹۸ درصدی شرکتکنندگان عقیده دارند برخورد خشکهمقدسها در به رسمیت نشناختن آداب و فرهنگ ایرانی باعث واکنش مردم و انحراف جشن زیبای چهارشنبه سوری شده است.
-حدود یکی دو تن که کمی بیش از صفر درصد شرکتکنندگان را تشکیل میدهند، به گزینه ناآگاهی مردم و خرافی بودن جشنهای ایرانی رای دادهاند.
-چیزی در حد همین صفر درصد نیز دسیسههای استعمار و برنامهریزی رسانههای ماهوارهای را عامل اصلی انحراف جشنهای ایرانی دانستهاند.
-و اما ۹۲ درصد مخاطبین که احتمالا اکثرشان در انتخاب گزینه نخست نیز مشارکت داشتهاند، سودجویی شرکتهای ترقهسازی را عاملی مهم برشمردهاند.
-حدود کمی بیش از صفر درصد نیز اعلام کردهاند، پریدن از آتش به تنهایی، جاذبۀ لازم را به همراه نداشته است.
-حدود نزدیک صفر درصد افراد نیز معتقد بودند از هزارهها پیش ترقه و نارنجک و فشفشه و اکلیل سرنج در این جشن استفاده میشده است!
تحلیل نتایج
اکثریت قاطع شرکتکنندگان در این دو نظرسنجی برین باورند که، مخالفت مذهبیون با رسوم کهن ایرانی و نپذیرفتن و برخورد ایشان با آن به شیوههای قهری، عامل اصلی انحراف صورت گرفته در جشن کهن چهارشنبهسوری و تلفات جانی وارد شده به مردم بوده است.
البته این پیوست که بزرگترها باید بیشتر از نوجوانها مراقبت کنند و این جوانترها هم باید نکتههای ایمنی لازم را رعایت کنند، کاملا قابل درک است. اما پرسش اینجاست، چه کسی باعث این انحراف شد که حالا مردم باید مراقب این خطرهای بزرگ همچون انفجار مواد محترقه باشند؟
در ادامه، میدانیم علیرغم بزرگنماییهای صورت گرفته، اما کسانی که همچنان معتقدند حاکمیت و نیروی انتظامی و رسانهها باید برخورد خشنتری با آیین و رسوم ملی مردم ایران داشته باشند، در اقلیت مطلق هستند. جالب است که چون ایشان حاکمیت را همفکر خود میپندارند، به این باور رسیدهاند که مردم ایران افراد صغیری هستند و ما باید برایشان تعیین تکلیف کنیم.
همانطور که این دو نظرسنجی نشان میدهد، حدود ۲ یا ۳ تن از کل ۲۰۰۰ شرکتکننده در نظرسنجی، اعتقاد داشتهاند که جشنهای کهن ایرانی و از جمله چهارشنبهسوری مراسمی خرافی هستند و اصلا نباید برگزار شوند، که البته قابل اعتنا هم نیستند.
و در پایان، ۱۶ درصد شرکتکنندگان در نظرسنجی نخست و ۹۳ درصد افراد نظرسنجی دوم که به احنمال زیاد خشکهمقدسها را نیز مقصر میدانند، به درستی عقیده دارند که شرکتهای ترقهسازی خارجی و واردکنندگان این مواد نیز در این انحراف و تلفات مقصر هستند. اما به این نکته نیز باید توجه داشت که آیا ما مردم عادی هم این اندازه وام بانکی از بیتالمال در اختیار داریم و میتوانیم با آن شرکتهای خارجی مراوده کرده و برویم از مرزهای قانونی و غیرقانونی و آن هم به این حجم مواد محترقه و آتشبازی وارد کشور کنیم؟ یا اینکه لازم است حتما از دفتر حاجآقا زنگ زده شود تا فلان محموله توسط آقازادۀ محترم و به صورت بیدردسر وارد شده و فقط چند دستفروش فقیر ترقه برای ظاهرسازی دستگیر شوند؟
روی سخن با خشکهمقدسهای ایرانستیز است که خواهر و برادر گرامی در اقلیت هستید، مردم به ناچار تحملتان میکنند و البته شما حق ندارید خود را سخنگوی خدا فرض کرده و به جای مردم شریف و سربلند ایران تصمیم گرفته و سخن بگویید.
علی مطهری و پدر مرحوم و بزرگوارش عقیده داشتند که برگزارکنندگان جشنها و رسوم ایرانی احمق هستند. لازم است یادآوری شود که این دو بزرگوار معصوم نیستند و نظرات شخصی خود و برداشت فردی از اعتقادات و روایات محترم مذهبی را ذکر کردهاند.
علی مطهری:
بهتر است به شادیهای واقعی و طبیعی روی آوریم نه مصنوعی. البته قبول دارم که حجم شادی در کشور ما در مقایسه با عزاداریها کم است، اما راه جبران آن ترویج خرافاتی مانند چهارشنبه سوری نیست. به قول شهید آیتالله مطهری (نقل به مضمون دربارۀ چهارشنبه سوری) «شاید پدران ما شعور نداشتند، آیا ما باید کار آنها را تکرار کنیم؟! اینگونه آیینها سند نادانی یک ملت است و ما باید روی آن را بپوشانیم، نه اینکه هر سال تجدید کنیم. وقتی ما این کار را انجام میدهیم، زبان حال ما این است که ماییم که چنین پدران نادانی داشتهایم».

بسیار عالی