نوشتار ایرانی

نوشتار ایرانی

فرهنگ و تاریخ اجتماعی ایرانیان
نوشتار ایرانی

نوشتار ایرانی

فرهنگ و تاریخ اجتماعی ایرانیان

فارس و غیرفارس، فارسی‌زبان و غیرفارسی‌زبان


مهرداد ایران‌مهر

مفاهیم و مقولاتی چون فارس و غیرفارس، آریایی و غیرآریایی، اقلیت و اکثریت، اقوام و قومیت‌ها، مناطق قومی، زبان محلی، زبان مادری، قوم و نژاد، فرهنگ اقوام، تبعیض‌های قومی و مذهبی، حق تعیین سرنوشت قومیت‌ها و ملت‌ها(!) و این دست مسائل، عموما الفاظی مرسوم در میان عوام بوده و نباید که در طرح مسائل مملکتی و حاکمیتی، به آن‌ها اعتنا کرد و یا آن‌ها را مورد استفاده قرار داد.

ادامه مطلب ...

توانایی زبان فارسی در معادل‌سازی

دکتر محمود حسابی

در تاریخ جهان، هر دوره‌ای ویژگی‌هایی داشته است. پس از پیدایش کشاورزی، دوره ده‌نشینی و شهرنشینی آغاز شده است. سپس دوران تشکیل پادشاهی‌های بزرگ مانند هخامنشیان و روم بوده است.

پس از آن، دورهء هجوم اقوام بربر به این کشورها و فروریختن تمدن آن‌ها بوده است. سپس دورهء رستاخیز تمدن است. تا آن دوره، ملل مختلف دارای وسایل کار و پیکار یکسان بودند. می‌گویند که وسایل جنگی سربازان رومی و بربرهای ژرمنی با هم فرقی نداشته و تفاوت تنها در انظباط و نظم لژیون‌های رومی بوده است.

از دوران استعمار به این طرف، ملل غربی کم‌کم به پیشرفت‌های صنعتی نوین نایل آمدند و پس از گدشت یکی دو قرن، به اندازه‌ای کامل شد که برای ملل دیگر یارای ایستادگی در برابر آن‌ها نبود. همچنین ایشان برای بیان معلومات تازه، ناگزیر به داشتن واژه‌های نوینی بودند.

ادامه مطلب ...

نگرشی تحلیلی بر اصل ١۵ قانون اساسی


مهرداد ایران‌مهر


در آغاز نیازی نمی‌بینیم تاکید نماییم، قانون اساسی در هر کشوری مرجع و منبع فصل‌الخطاب بوده و امری لازم‌الاِتبّاع محسوب می‌گردد؛ و در همین باره، قانون اساسی کنونی کشورمان نیز یکی از قوانین اساسیِ مترقی و پیشرفته در جهان امروز به شمار می‌آید.

اما این روزها، یکی از اصول بحث‌برانگیزِ این قانون، «اصل پانزدهم» در فصل دوم آن می‌باشد.(فصل مربوط به زبان، خط، -تاریخ و پرچم رسمی کشور-)


امروزه بخش قابل‌توجهی از کسانی که درگیر بحث‌های مربوط به زبان‌های محلی و قومی هستند، به دلایلی کاملا تامل‌برانگیز، متاسفانه بی‌اعتنا به قانون و تنها بر اساس رویکردهای به اصطلاح ژورنالیستی و حتی گاه به شکلی عوام‌زده، پیگیر این مسئله می‌باشند. از این رو، بی‌گمان پیش‌نیاز ورود به اینگونه بحث‌ها، داشتن نگاه کارشناسی، پرهیز از ایجاد هیاهو، خودداری از ورود به بازی‌های مرسوم سیاسی و نیز میدان ندادن به عناصری است که ارتباط فکری آنان با فراسوی مرزها محرز می‌باشد.

ادامه مطلب ...

ریشۀ تاریخی زبان فارسی


نغمه‌های کهن

دو قرن سکوت، دکتر عبدالحسین زرین‌کوب


در آن روزها که باربد و نکیسا با نواهای پهلوی و ترانه‌های خسروانی، در و دیوار کاخ خسروان را در امواج لطف و ذوق فرومی‌گرفتند، زبان تازی در کام فرمانروایان صحرا، از ریگ‌های تفتۀ بیابان نیز خشک‌تر و بی‌حاصل‌تر بود.

ادامه مطلب ...

فرآیند خط و زبان فارسی


مهرداد ایران‌مهر


به همانگونه که فراگشت و دگرگونی در زبان رخ می‌دهد، به همان سان شیوۀ نگارش آن، یعنی «خط»، نیز این فرآیند را می‌پیماید.

ادامه مطلب ...